Ekleyen: Melih SAATÇI (Sayfa 5)

Sosyal medyada hakaret suçu ve cezası internet üzerinden bir kişiye alenen hakaret edilmesi, kişinin saygınlığının zedelenmesi halinde oluşur. Sosyal medyadan hakaret suçu; Facebook, İnstagram, Twitter gibi sosyal medya mecralarında yapılan paylaşımların dikkate alınması ardından belirlenir. Hakaretin tek taraflı olması veya karşılıklı olması gibi durumlar incelenerek karar verilir.

Hangi Sözler İnternetten Hakaret Suçudur? 

Sosyal medyada hakaret suçu ve cezası oluşması için suç unsurunun yerine getirilmiş olmasına bakılır. İnternetten hakaret suçu sosyal medya hesapları, whatsapp mesajları ve maillere bakılarak tespit edilebilir. Hakaret suçunun oluşması için kişinin onur, şeref ve haysiyeti zedelenmelidir. İnternette paylaşımı yapılan sözün, kişinin rencide olmasına sebep olması gerekir. Twitter, İnstagram ve Facebook sosyal medya hesaplarında yapılan paylaşımların altındaki yorumların, kişinin onurunu zedelemesi de hakaret suçu kabul edilir.

Sosyal medyadan hakaret suçunun oluşması için; “hayvan”, “şerefsiz” gibi sözlerin kullanılması yeterlidir. Bu sözlerin, karşıdaki kişiyi rencide ettiğinin açık olması gerekir. “geri zekalı” gibi yaygın olarak kullanılan sözler de sosyal medyadan hakaret suçunun oluşması için yeterlidir. Sosyal medya hesaplarında kişiyi rencide edecek görsellerin paylaşılması, kişinin fotoğrafları üzerinde rencide edici sözler yazılması da internetten hakaret suçudur.

İnternetten İleti Yoluyla İşlenen Hakaret Suçu Nedir?

Sosyal medyada hakaret suçu ve cezası oluşması için belirli unsurlara dikkat edilir. İnternet üzerinden hakaret suçu, sosyal medya paylaşımları, sosyal medya paylaşımlarının altına yazılan yorumlarda yer alan kişiyi rencide edecek hakaretlerle oluşur. Rencide edici, kişinin onurunu zedeleyici sözlerin, mesaj yoluyla iletilmesi de internetten hakaret sunucunun unsurlarından biridir.

İleti yoluyla işlenen hakaret suçu; facebook, instagram, Twitter gibi sosyal medya hesaplarına hakaret ve küfür içeren mesajların atılması, E-posta veya whatsapp, telegram üzerinden küfür veya hakaret edilmesi de internet üzerinden hakaret suçudur. İleti yoluyla yapılan hakaretlerinde ekran görüntüleri ve kayıtları mahkemede delil olarak sunulabilir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu ve Cezası Nedir?

Sosyal medya hesaplarında bir kimsenin onurunu zedeleyecek yorum yapılması, paylaşım yapılması veya mesaj gönderilmesi hakaret suçu olarak kabul edilir. Bu suçun basit ve nitelikli hallerine göre ceza uygulanır. Basit şeklinde verilen ceza 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

İnternet üzerinden nitelikli hakaret suçu; kamu görevlisinin görevine karşı, dini, siyasi ve felsefi inançlara karşı, kişinin kutsal saydığı inanışlara karşı hakaret edilmesi durumunda oluşur. Bu durumlarda cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Kamu personellerine yapılan hakaret suçunda ceza yarı oranda artırılır. Alenen işlenen suçların cezası 1/6 oranında artırılır.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu; İnternetten Hakaret Suçunda Ceza İndirimi Yapılır Mı?

İnternetten hakaret suçunun oluşması durumunda tahrik varsa ceza indirimi uygulanır. Haksız tahrik, ceza indirimi alınması için yeterli bir delildir. İnternet üzerinden kişi adına yanlış bilgilerin paylaşılması ve kişinin mağdur edilmesi durumunda, hakkında asılsız iddiaları yayan kişiye hakaret edilmesi haksız tahrik unsudur. Bu durumda kişiye ceza indirimi uygulanır. Kişiye fiziksel saldırı yapılması durumunda sosyal medyadan bu kişiye hakaret edilmesi durumunda ceza uygulanmaz.

Sosyal Medyada Hakaret Suçu; Karşılıklı Hakaret Suçu Nedir?

Sosyal medyada hakaret suçu; facebook, instagram, Twitter vb. sosyal mecralarda yapılan yorumlar, paylaşımlar veya internet üzerinden iletilen mesajların dikkate alınması ile mahkemeye taşınır. Hakaret suçunun oluşması için kişiyi rencide edecek, onurunu zedeleyecek sözlerin sarf edilmesi gerekir. Bu durumda hakarete uğrayan kişi, karşı tarafa hakaret ettiğinde karşılıklı hakaret suçu işlenir ve ceza verilmez.

Çoğu zaman suç işleyen kişiler halktan kişiler olsa da emniyet güçlerinin de zaman zaman işleyebileceği suçlar ve bu suçlar dahilinde de yargılanabileceği cezalar bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de haksız arama suçu ve cezası kapsamında belirtilen TCK’nın 20. Maddesinde yer alan yargıdır. Haksız Arama Suçu ve Cezası (TCK m.120) kapsamında, bir kişinin üstünün ya da eşyasının kanuna aykırı bir şekilde aranması durumu söz konusudur. Buna ait detaylar yani suç unsurları aşağıdaki alt başlık dahilinde verilmiştir.

Haksız Arama Suçu Nedir?

Yukarıda da belirtildiği üzere haksız arama suçunun gerçekleşebilmesi için, vatandaşın üstünün ya da eşyasının kanuna aykırı bir şekilde aranmış olması gerekmektedir. Eğer kanuna aykırı bir durum söz konusu değilse o zaman dava konusu olabilecek bir suç da oluşmamaktadır.

Bu durum kişinin özgürlüğünü kısıtlayıcı ve onu küçük düşürücü bir eylem olabileceği için bu yüzden Hürriyete Karşı Suçlar bölümünde değerlendirilmektedir. Ayrıca yalnızca kamu görevlilerinin işleyebileceği bir suç dahilindedir.

Haksız Arama ve Bu Konudaki Suç Unsurları

Haksız Arama Suçu ve Cezası (TCK m.120) kapsamında bu suçun oluşması için gerekli olan suç unsurları bulunmalıdır. Bunlardan ilki; kişinin üstünün hukuka aykırı bir biçimde aranmasıdır. İkinci olarak da vatandaşın kişisel yani özel eşyasını yine kanuna aykırı bir şekilde araması durumudur.

Ayrıca bu durumun suç sayılabilmesi için kamu görevlisinin bunu kasten ve fiilen yapması gerekmektedir. Haksız arama suçu dahilinde bir örnek verecek olursak; görev yeri farklı bir yer olan polis memurunun görev yeri dışındaki bir restorana giderek burada bulunan kişilerin üzerini araması şeklinde bir olaydan söz edebiliriz.

Haksız Arama Suçu ve Cezası (TCK m.120); Haksız Arama Suçuna Dair

Haksız Arama Suçu ve Cezası kapsamında işlenen suçlara başka suçlar da eklenebilir. Bunları ifade edecek olursak örneğin; bir kamu görevlisi, haksız arama süresi dahilinde mağdurun üzerini onun hareket özgürlüğü kısıtlamak amacı ile aramışsa kişiyi hürriyetinden mahrum bırakma yani yoksun bırakma suçunu işlemiş kabul edilmektedir.

Buna ek olarak haksız bir şekilde yapılma istenen aramaya, mağdurun itiraz etmesi dahilinde tehdit ya da cebir kullanılması da bu suçların işlenmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca belirli durumlar söz konusu olduğunda mağdur olan kişinin özel hayatındaki gizlilik ilkesinin ihmali gerçekleştiği için bu da yine bir suç olarak kabul edilebilmektedir. Son olarak mağdur olan kişinin evinde haksız bir arama durumu söz konusu ise bu da konut dokunulmazlığı ihlalinin gerçekleştirilmesi anlamına gelmektedir.

Haksız Arama Suçu ve Cezası (TCK m.120); Haksız Arama Suçu ve Cezası

Yukarıda belirtilen durumlar haricinde haksız arama suçunun işlenmesi dahilinde, suçu işleyen kamu görevlisi için 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir. Ayrıca bu konuda hükmedilen cezanın da para cezasına çevrilmesi durumu söz konusudur.

Haksız Arama Suçu ve Cezası (TCK m.120); Haksız Arama Suçu Davasının Zaman Aşımı

İlk olarak haksız arama suçunun işlendiği durumlarda uzlaşma sürecinin olmadığını yani davanın uzlaşma süreci kapsamına dahil olmadığı söylenmelidir. Daha sonrasında yine bu davanın savcılık tarafından resen olarak soruşturulduğunu da eklemek gerekmektedir. Yani davanın şikayete tabi olan suçlar arasında yer almadığı belirtilebilir.

Şikayet var ise dava esnasında bu şikayetin geri alınması da davanın düşmesini sağlamaz. Dava yalnızca zaman aşımı süresinin gelmesi ile birlikte düşmektedir. Bu bağlamda haksız arama suçu davası için belirlenen zaman aşımı süresinin 8 yıl olduğunu söyleyebiliriz.

Son olarak bu davada görev alan yetkili mahkeme ise Asliye Ceza Mahkemesi’ dir.

Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu ve cezasından bahsetmeden önce ilk olarak kamu hizmetinin tanımlanması gerekmektedir. Kamu hizmeti; devlet tarafından halk için gerekli olan hizmetlerin karşılanması olarak tanımlanabilir. Bu hizmetlerin içerisine; park alanları, otoparklar, elektrik ve su hattı gibi hususlar dahil edilebilmektedir. Halkın bu hususlara ve devlet tarafından karşılanan diğer hizmetlere ulaşmasını korumak ve buna aykırı olarak işlenen suçlar; Türk Ceza Kanunu tarafından belirlenmiş esaslara dayanmaktadır. Bunun tanımı, niteliği ve suça uygun verilecek cezalar Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.113) dahilinde belirlenmektedir.

Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçunun Tanımı Nedir?

Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.113) dahilinde bu suçun tanımı, devlet tarafından halka tanınmış ve ortak olarak yararlanılan haklara erişimin belli bir kişi ya da kişiler tarafından engellenmesi şeklinde tanımlanabilir. Bu suçu işleyen kişilere Türk Ceza Kanunu Kapsamında belirli unsurlar dahilinde işlendiğinde 2 ila 5 yıl arasında hapis cezası verilmektedir.

Ayrıca bir kamusal faaliyetin engellenmesi de yine kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun unsurları arasına dahil edilmektedir.

Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu İçin Belirtilen Unsular ve Bunların Tanımı

Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu dahilinde bu suçun işlenmesi için bazı suç unsurlarının yerine getirilmesi gerekmektedir. Bunlar; cebir, tehdit ya da suç kabul edilebilecek bir eylemin yerine getirilmiş olmasıdır.

Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi suçuna birkaç örnek verecek olursak bunlardan ilki, devlet hastanelerinde halkın yararlanabileceği serum gibi materyallerin kasten kırılması olabilmektedir. Ayrıca devletteki kamu hizmetini idame eden bir görevlinin görevinden alıkoyulması da yine bu suç türü içerisinde değerlendirilmektedir.

Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.113); Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu İçin Bilinmesi Gerekenler

Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu, kişiler şikayetlerinden vazgeçseler dahi dava olarak görülmeye devam edilecek yani bu davanın düşmesi gibi bir durum söz konusu olmayacaktır. Çoğu kamu davasında uzlaşma sağlanması gibi bir prosedür bulunmamaktadır. Böyle bir prosedürün bulunduğu davalarda öncelikle kişilerin uzlaşması sağlanmaya çalışılır. Ancak uzlaşma sağlanmazsa yargı süreci devam eder. Bazı durumlarda da kişiler uzlaşma sağlamış olsa dahi, olayın içeriğinden kaynaklı olarak dava uzlaşmaya açık değildir bu gibi anlarda da dava görülmeye devam eder.

Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellemesi suçunun davasında zaman aşımı süresi 8 yıldır. Eğer bu suç işlendikten sonra 8 yıl içerisinde dava açılmamışsa ya da açılan dava belirtilen süre dahilinde sonuçlanmamışsa o zaman dava bu sürecin sonunda düşer.

Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.113); Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu İçin Belirlenen Cezalar

Kamu Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu için belirlenen cezanın 2 yıldan 5 yıla kadar olabileceği yukarıda belirtilmiştir. Ancak bu suçta; silahla, birden fazla kişi ile, failin kendisinin tanınmayacağı bir halde suçu işlemesi durumunda, kamu görevinin kötüye kullanılması halinde alınacak ceza 1 kat daha artırılmaktadır.

Bu suç işlenirken kasten adam yaralama gibi bir durum söz konusu ise o zaman kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu yanında bir de kasten adam yaralama suçu için de ceza verilecektir.

Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunda verilen hapis cezası, yasal olarak gerekli şartlar sağlandığı takdirde ( alınan hapis cezasının süresi ) para cezasına çevrilebilmektedir. Bu tür davalarda hapis cezasının para cezasına çevrilebilmesi için failin en fazla 1 yıl ve daha az bir süre için hapis cezası almış olması gerekmektedir.

Bir başkasının özgürlüğünün kısıtlanması, bu kısıtlamanın türü dahilinde suç unsuru olarak kabul etmekte ve davanın türüne uygun olarak gereken yargı- cezalandırma işlemleri yapılmaktadır. Bu bağlamda son zamanlarda en sık karşılaştığımız İnanç Düşünce ve Kanaat Hürriyetinin Kullanılması Suçu ve Cezası ( TCK m.113 ) kapsamında işlenen suçlar da Hürriyete Karşı Suçlar bölümü dahilinde değerlendirilmektedir.

İnanç Düşünce ve Kanaat Hürriyetinin Kullanılması Suçunun Tanımı

İnanç Düşünce, Kanaat Hürriyetinin Kullanılması Suçu ve Cezası ( TCK m.113 ) kapsamında bu suç; bir kişi ya da topluluğun inandığı siyasi, dini, felsefik düşüncelerin tehdit yolu ve buna ek olarak fiilen yapılan davranışlar ile engellenmeye çalışması olarak tanımlanabilir.

Ayrıca buna ek olarak kişilerin düşüncelerinin değiştirilmeye çalışılması; fikirlerini açıklamak ya da yayımlamak gibi durumlardan men edilmesi gibi eylemlerin sergilenmesi de yine bu suç dahilinde kabul edilmektedir.

İnanç Düşünce ve Kanaat Hürriyetinin Kullanılması Suçuna Dair Belirtilen Suç Unsurları

İnanç düşünce ile kanaat hürriyetinin kullanılması suçu; bir kişiyi inandığı düşüncelerden, dini inancından ya da felsefi düşüncelerinden vazgeçmeye ya da değiştirmeye zorlamak yönünde işlenebilmektedir.

Ya da dini inançlar dahilinde ibadetlerin, ayinlerin toplu halde yapılmasını zorlamak; toplu halde yapılmak istenen ibadetlerin de engellenmesine neden olmak gibi durumlar da aynı şekilde inanç düşünce ile kanaat hürriyetinin kullanılması suçuna dair belirlenen suç unsurlarıdır. Ve bu suçu işleyen kişiler, belirtilen engellemelerin içeriğine ve yaptıkları faaliyetlere göre cezalandırılmaktadırlar.

İnanç düşünce, kanaat hürriyetinin kullanılması suçuna dair bir örnek verecek olursak; inancı dolayısı ile baş örtü takan bir kadının baş örtüsü zorla çıkarılmaya çalışılırsa işte bu bahsedilen suçun temelini oluşturan bir durum olmaktadır.

Kanaat Hürriyetinin Kullanılması Suçu İçin Belirlenen Ceza

İnanç Düşünce, Kanaat Hürriyetinin Kullanılması Suçu ve Cezası ( TCK m.113 ) dahilinde bu suçu işleyen kişiler, suçun yukarıda belirtilen nitelikleri dahilinde cezalandırılırlar. Bu ceza da 1 yıldan 3 yıla kadar değişebilecek hapis cezasıdır. Ayrıca bu konuda işlenen diğer suçların türüne göre farklı fıkralardaki ceza işlemleri geçerli kılınmaktadır.

Suçun; silah yolu ile işlenmiş olması, bir ya da birden fazla kişinin suç içerisinde birlikte yer alması, suçu işleyen kişinin kendisini farklı bir hale getirerek gizlenmesi ya da semboller ile kimliğini gizlemeye çalışarak bu suçu işlemesi durumunda cezanın miktarı 1 kat arttırılır. Buna ek olarak kamu görevinin kötüye kullanılması, var olan örgütlerin korkutucu güçlerinden yararlanmak gibi durumlarda da ceza yine 1 kat arttırılmaktadır.

Suçun Zaman Aşımına Uğrama Süresi

İnanç düşünce,  kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme suçunda eğer 1 yıl ya da daha az bir süre ile hapis cezası kararı verilmiş ise, bu suç fail için para cezasına dönüştürülebilmektedir. Ancak 2 yıl ya da 2 yılın üzerinde verilen hapis cezaları para cezasına dönüştürülememektedir.

Bu davada tarafların uzlaşması gibi bir durum söz konusu değildir. Yani davanın uzlaşmaya açık bir dava olmadığını belirtmek gerekmektedir. Şikayetçi olan kişi şikayetinden vazgeçse dahi dava devam eder. Buna engel olacak tek durum zaman aşımıdır. Zaman aşımına uğrama durumu olduğunda dava otomatikman düşer.

İnanç düşünce, kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme suçundan açılan bir dava için zaman aşımı olarak 8 yıl belirlenmiştir. 8 yıla kadar dava her an soruşturulabilir ancak bu sürenin sonunda dava düşmektedir.

Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası (TCK m.225); Hayasızca hareketler suçu ayrıca teşhircilik suçu olarak ele alınmaktadır. ‘Genel Ahlaka Karşı Suçlar’ listesinde yer alır ve toplumsal ahlaka ters düşen her türlü duruma değinilir. Hatta alenen cinsel ilişkide bulunma suçu olarak da değerlendirilmesi söz konusudur.

Hayasızca Hareketler Suçunda Seçimlik Hareketler

Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası (TCK m.225) olarak öncelikle seçimlik hareketlerinden söz edilir. Suçun tamamlanması adına bu hareketlerin gerçekleşmesi dikkate alınır. Suçun işlendiğini belirten unsurlar olarak:

• Cinsel ilişkinin alenen yaşanması seçimlik hareketlerden bir tanesidir.
• Cinsel ilişkiden ziyade teşhircilik yapmak unsurlar arasında gösterilir.

Alenen cinsel ilişkiye dair 5237 sayılı TCK üzerinden tanımlara yer verilmiştir. Ahlak ile nezaket kurallarına aykı olan her türlü cinsel ilişkinin suç teşkil ettiği belirtilmiştir. Bunlar kadar edep duygularının es geçilmesi üzerine de suçun tamamlanması ve cezaya geçilmesi söz konusudur. Alenen cinsel ilişki suçunda:

• Kamuya açık ya da açık olmayan alanların değerlendirilmesi esas alınır.
• Üçüncü kişiler tarafından görülür halde olması suç teşkil eder.

Görüldüğü üzere üçüncü kişilerin şahit olabilecekleri açık alanlarda cinsel münasebete girmek suçlar arasında gösterilir. Hatta bunların arasına arabada cinsel ilişkide bulunmak dahi katılır. Sonuç olarak özel ilişkininin açık alanlarda yaşanması üzerine hayasız hareketlere karşı cezaya netlik kazandırılır.

Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası; Hayasızca Hareketler ve Teşhircilik Suçları

Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası (TCK m.225) adı altında sadece alenen yaşanan cinsel ilişkiden söz edilmez. Bununla birlikte teşhircilik suçunun da es geçilmemesi gerekiyor. TCK 225 olarak ele alınan teşhircilik suçuna dair:

• Kişinin cinsel organını teşhir etmesi üzerine değerlendirilir.
• Cinsel bölgelerin gösterilmesi de suç olarak ele alınır.

Ahlaka aykırı olan tüm bu davranışların niteliği suçun cezalandırılmasında önemli bir yere sahiptir. Hatta kişinin cinsel bölgelerini belirli kişilere göstermesi cinsel taciz olarak da değerlendirilir.

Hem cinsel taciz hem de teşhircilik söz konusu olduğu zaman ayrı cezai uygulamalara yer verilir. Hayasızca hareketlerin tespitine karşı gerek hapis gerekse adli para cezalarına değinilebilir.

Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası; Hayasızca Hareketler Cezaları Nelerdir?

Hayasızca Hareketler Suçu ile Cezası (TCK m.225) adı altında sadece eylemler belirtilmez. Eylemlerin ardından cezaları dikkate almak gerekir. Tekrardan işlenen suça bağlı olarak cezalara değinilir. Öncelikle alenen cinsel ilişkinin yaşanması üzerine:

• En az 6 aydan başlayacak şekilde hapis cezasına karar verilebilir.
• En fazla ise 1 yıllık sürece kadar hapis cezasına hükmedilebilir.

Cinsel taciz cezasında alt sınır olarak 3 aylık süreçten söz edilir. Hayasız olan hareketlerde ise bu süre 6 aya kadar çıkartılır. En fazla da tekrardan 1 yıllık hapis cezasına yer verilebilir.

Adli para cezasının ise hapis cezası ile bielikte çarptırılmasına karar verilebiliyor. Bunun gibi verilen hapis cezasının şartları dikkate alınır. Şartlara uygun olanların adli para cezası olarak tahsis edilmesine izin verilebilir.

Hayasızca Hareketler Suçu ve Cezası; Hayasızca Hareketler Suçu Davaları

Davanın sona ermesi üzerine adli para ya da hapis cezalarına değinilebilir. Bunlara ek hükmün açıklanmasının geri bırakılması da söz konusu olabiliyor. Denetim süresinden söz ediliyor ve buna karşı hükme sonradan netlik kazandırılabiliyor. Yani ceza sonucunun herhangi bir sonuca intikal etmediği belirtilir.

Son olarak söz konusu hapis cezasının şartları üzerinden erteleme kararına geçilebilir. Tüm bu kararlara suç istinadı üzerinden netlik kazandırılır. Hatta mümkün ise uzlaşmanın dahi gerçekleşmesi sağlanabilir. Şikayete tabi olmayan suçlar arasında hayasızca hareketler de yerini almıştır. Bunun üzerine herhangi bir şikayet süresinden söz edilmez. Bir de davaya ilişkin zamanaşımı 8 sene olarak belirtilir.

Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun bir diğer ismi de hürriyeti tahdit olarak bilinmektedir. Bu suç dahilinde kişinin hürriyeti yani özgürlüğünün kısıtlanma durumu söz konusu olduğu için konu, hürriyete karşı suçlar bölümü dahilinde düzenlenmektedir.  Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (Hürriyeti Tahdit) Suçu ve Cezası (TCK m.109) dahilinde içeriği ve bu cezanın türleri olaya göre değerlendirilmektedir.

Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma İle İşlenen Hürriyeti Tahdit Suçu Nedir?

Kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu; isminden de anlaşılabileceği üzere herhangi bir sebep ya da amaç doğrultusunda bir kimsenin bir yere gitmek ya da bir yer kalmak isteğinin engellenmesidir. Yani kısacası kişinin bu özgürlüklerinden yoksun bırakılmaya çalışmasıdır. Bu yüzden de Hürriyete karşı suçlar dahilinde incelenmektedir. Bu suçun işlendiğinin kabul edilebilmesi için mağdurun, özgürlüğüne kast edilmiş ve isteğinin dışında olarak bir yerden gitmeye ya da bir yerde kalmaya zorlanmış olması gerekmektedir.

Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma; Hürriyeti Tahdit Suçunun Hukuksal Unsuları

Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (Hürriyeti Tahdit) Suçu ve Cezası (TCK m.109)’da belirtildiği üzere kişinin herhangi bir yerden gitmeye zorlanması a da tam tersi şekilde, bir yerde kalmaya zorlanması dahilinde işlenmiş kabul edilmektedir. Ancak bunun için de belirli hususların gerçekleşmesi gerekmektedir. Örneğin; bu durum karşıdaki kişinin yani mağdurun rızası dışında olan bir zorlama ile yapılmalıdır. Aksi takdirde yani, mağdur olarak görülen kişinin rızasının bulunması dahilinde hürriyeti tahdit suçu işlenmiş olarak kabul edilmez. Buna ek olarak herhangi bir kişiyi, kanun dahilinde bir yerde tutmak ya da savuşturmak da hürriyeti tahdit suçunun unsurları arasında yer almamaktadır.

Bu suçun nerede, nasıl, ne şekilde işleneceğinin de bir kapsamı yani önemi yoktur. Aynı şekilde bu suç doğrudan işlenebileceği gibi dolaylı olarak çeşitli araçlar dahilinde de işlenebilir. O yüzden bu unsurlar bir araya geldiğinde ve neticesinde kişinin gitme ya da kalma özgürlüğü engellendiğinde hürriyeti tahdit suçunun işlendiği kabul edilir.

Hürriyeti Tahdit Suçuna Dair

Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (Hürriyeti Tahdit) Suçu ve Cezası (TCK m.109) dahilinde bu suçu işleyen kişinin mağduru nerede tuttuğunun ya da nereden gitmeye zorladığının önemi yoktur. Kişi kapalı bir ortam içerisinde zapt edildiği yani tutulabileceği gibi, açık bir alanda da alıkonmuş olabilir.

Kişinin hürriyetten mahrum bırakılması durumu yukarıda da belirttiğimiz üzere kişinin rızası olmada yapılmalıdır. Bu bağlamda 15 yaşında altında olan çocuklara karşı işlenen bu suç, eğer içerisinde cinsel istismar da varsa rıza aranmadan suç olarak kabul edilmektedir. Ayrıca tehdit suçu da hürriyeti tahdit kapsamında işleniyorsa o zaman o zaman bu fıkrada yer alan nitelikli hal ile yargılanacak ve cezalandırılacaktır.

Hürriyeti Tahdit Suçunun Cezası

Hürriyeti tahdit suçunun cezası duruma ve çeşitli hususlara göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin; normalde yalnızca bir kişiyi bir kişi bir yerden gitmeye zorlama ya da kişi kalmaya zorlama durumu gerçekleştiğinde fail; 1 yıldan beş yıla kadar hapis cezası alabilmektedir. Ancak bu kişi bu zorlamayı bir tehdit ya da cebir doğrultusunda yapmış ise o zaman ceza 1 yıldan 7 yıla kadar çıkabilmektedir.

Buna ek olarak silahla; 2 veya daha fazla kişi ile bu suçun işlenmesi durumunda, üst ya da alt soydan biri ile boşandığı eşe karşı bu suçun işlenmesi durumunda ya da çocuk veya bedenen- zihnen kendini savunamayacak halde olan bir kimseye bu suçun işlenmesi doğrultusunda ceza, bir kat arttırılmaktadır.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası (TCK m.116) Hürriyete Karşı Suçlar Bölümünde değerlendirilmektedir; çünkü bu suç kapsamında kişilerin evlerine, iş yerlerine rıza dışı girme durumu söz konusudur. Bu kanun sayesinde kişilerin yaşam alanlarında kendilerini güvende hissetmesi ve huzurlarının korunması gibi değerler koruma altına alınmaya çalışılmıştır.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu Nedir?

Konut dokunulmazlığı suçunun cezasından bahsetmeden evvel ilk olarak bu suçun tanımlaması yapılmalıdır. Buna göre rızası olmadan, bir kimsenin evine, iş yerine ya da ona ait olan mülklere girilmesine konut dokunulmazlığının ihlali suçu adı verilmektedir. Ayrıca rıza ile gelinen bir konut ya da mülkten çıkmamak, uzaklaşmamak gibi durumlar da yine konut ihlali suçunun oluşmasında etkendir.

Konut Dokunulmazlığı İhlali Suçunun Cezası Nedir?

Konut dokunulmazlığı ihlalini için açılan dava eğer davacının lehine sonuçlanırsa o zaman fail 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilmektedir. Eğer konut dokunulmazlığı ihlali suçunda cebir ya da tehdit durumları varsa o zaman verilecek hapis cezası 1 ila 3 yıl arasında olabilmektedir.

Ancak bu konuda verilen hapis cezaları genel anlamda paraya çevrilememektedir. Ya da dava içerisinde maddelerde böyle bir hüküm yer alıyorsa ancak o zaman para cezasına çevrilebilmektedir.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası (TCK m.116); Konut Dokunulmazlığı İhlaline Dair Hukuksal Bilgiler

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası kapsamında konut kelimesinin tanımı ya da bahsedilen konuta dair tanımlamalar açıklanmıştır. Buna göre; bu suçun işlendiği konutun kişilerin daimi olarak oturdukları- oturacakları bir yer olmasına gerek yoktur. Eğer kişilerin farklı bir mülkünde de ( yazlık, kışlık vs. ) bu suç işleniyorsa o zaman yine konut ihlali durumu gerçekleştirilmiş sayılmaktadır.

Yine kişilerin günlük ihtiyaçlarını karşılayabildikleri her yer konut olarak sayılmaktadır. Bu bağlamda konutun illa ki kişiye ait olmasına gerek yoktur. O an için bulunduğu ve kişisel ihtiyaçlarını karşılayabildiği her yer gece kalmak için tahsis edilmese dahi mağdur kişinin ya da kişilerin konutu eş değerindedir.

Eğer konut oturulmaya hazır halde ise içerisinde hiç zaman geçirilmese dahi konut ihlali durumu söz konusu olabilmektedir. Örneğin; evlilik hazırlığı yapan bir çiftin evlerini hazır hale getirmesi ve 2 ay sonrasında da düğünleri ile birlikte yeni evlerine taşınacak olmaları durumunda, çiftin çoktan hazırlamış oldukları evlerine hırsız girmesi konut ihlali suçunun işlenmiş olması anlamına gelmektedir.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası (TCK m.116); Konut Dokunulmazlığı İhlalinde İş Yeri Unsuru

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası kapsamında kişilerin iş yerlerine rıza dışı giriş de yine bu suçun işlendiği anlamına gelmektedir. Örneğin; avukatlık büroları, mimarlık bürosu, doktor muayenesi, atölyelerin imalat kısımları yahut restoranların personel dışında girilmesi yasak olan kısımlarına izinsiz giriş yapılması yine konut dokunulmazlığı kapsamında yer alan bir suçtur.

Mağaza gibi herkesin girebileceği bir yerde konut dokunulmazlığı suçu geçerli olmayacaktır. Ancak eğer bu tür iş yerlerinin kapalı olduğu saatlerde, bu iş yerlerine rıza dışı giriş söz konusu ise o zaman konut dokunulmazlığı suçu sayılmaktadır.

Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası (TCK m.116); Konut Dokunulmazlığı İhlalinde Zaman Aşımı Süresi

Konut dokunulmazlığı ihlali için şikayet durumunun gerçekleştirilmesi ve bunun da en fazla 6 ay içerisinde yapılması gerekmektedir. Dava öncesinde kişiler uzlaştırılmaya yönlendirilmektedir. Uzlaşma sağlanamadığı takdirde dava açılarak olay yargıya intikal eder. Ancak bu esnada kişi şikayetinden vazgeçecek olursa yani vazgeçerse dava düşer. Kamu davalarındaki gibi şikayet çekilse dahi davanın devam etme durumu söz konusu değildir.

Ayrıca bu dava için zaman aşımı 8 yıl olarak belirlenmiştir.

Nefret ve Ayrımcılık Suçu (TCK m.122); Nefret ve ayrımcılık suçunun 5372 sayılı kanun nazarında değerlendirilmesi esas alınır. Aynı zamanda hürriyete karşı suçlar adı altında incelenir ve TCK 122. Maddesi üzerinden cezanın netleştirilmesi sağlanır.

Nefret ve Ayrımcılık Suçu Manevi Unsurlar

Nefret ve ayrımcılık suçu (TCK m.122) olarak öncelikle manevi duygu ile düşüncelere değinilir. Madde üzerinden nefrete neden olan tüm bu duygu ve düşüncelere netlik kazandırılabilir. Öncelikle:

• Dil ve ırk kaynaklı ortaya çıkan ayrımcılığa karşı suçlara değinilir.
• Renk, engellilik ve cinsiyette yine bu unsurlar arasında gösterilir.

Manevi unsurlar arasında siyasi düşünce dahi mevcut durumda. Bunlara ek felsefi ve inanç üzerine ayrımcılık ortaya çıkabilir. Oluşan nefrete ve ayrımcılığa karşı suç teşkil eden davranışlar sergilenebilir.

Bunların arasında mezhep farklılıklarının da yer aldığını unutmamak gerekir. Sonuç olarak tüm bu unsurlar ortaya suç teşkil eden eylemleri çıkarabilir. Eylemin niteliğine bağlı olarak ise dava neticesinde suça netlik kazandırılması esas alınır.

Nefret ve Ayrımcılık Suçu (TCK m.122); Nefret ve Ayrımcılık Suçu Maddi Unsurlar

Nefret ve ayrımcılık suçu (TCK m.122) üzerinden sadece manevi unsurlara değinilmez. Ardından gelen maddi fiillerin de ayrı ayrı değerlendirilmesi üzerine suçun karara bağlanması söz konusudur.

Manevi unsurlara karşı herhangi bir taşınır ya da taşınmazın satılmasında sorun çıkarmak suç teşkil eder. Aynı şekilde devretmenin gerçekleşmemesi de nefret ve ayrımcılık suçları arasında gösterilir. Devamında gelen maddi unsurlar:

• Kişinin hizmette yararlanmasına engel teşkil eden davranışlar dikkate alınır.
• İşe alınma ya da alınmama durumu da suç teşkil edebilir.

Kişinin ekonomik faaliyetlerde bulunmasını engelleyen her türlü durum nefret ve ayrımcılık adı altında değerlendirmeye alınabilir. Geriye ise suçu niteliği üzerinden cezanın netleşmesi sağlanır.

Nefret ve Ayrımcılık Suçu Cezası

İşlenen suça bağlı olarak adli para cezasının değerlendirilmesi mümkün olabilir. Nefret ve ayrımcılık suçu bünyesinde yaygın olarak para cezalarından söz edilir. Bunun yanı sıra suçun niteliği üzerine hapis cezasına da netlik kazandırılabilir.

Öncelikle hapis cezasına ilişkin 1 yıllık süreçten söz edilir. Şöyle ki 1 yıl ve altında olan hapis cezalarının para cezası olarak değerlendirilmesi mümkün olabilir. Bunun yerine:

• Hapis cezası 1 yıldan uzun süreli ise adli para cezasına çevrilmez.
• Cezanın ertelenmesi ya da hükmün geri bırakılması gibi hususlar ele alınabilir.

Hükmün açıklanmasına sonradan karar verilebilir. Bu durum denetim süresi adı altında ele alınır ve süreç içerisinde sonucu etkileyen herhangi bir hususun olup olmaması değerlendirilir.

Sadece hükmün açıklanması adına geri bırakma ele alınmaz. Aynı zamanda söz konusu hapis cezası olduğu zaman ertelemeye geçilebilir. Erteleme hapis cezası üzerinden netlik kazanır. Şöyle ki cezaevi infazının karardan hemen sonra gerçekleşmesi mümkün olmaz. Bunun yerine cezanın ertelenmesi esas alınabilir.

Nefret ve Ayrımcılık Suçu (TCK m.122); Nefret ve Ayrımcılık Suçu Davası

Şikayete tabi olan suçlara dair sürelerden söz edilebilir. Şikayet süresi içerisinde suçun değerlendirilmesi esas alınır. Ancak nefret ve ayrımcılık suçu için böyle bir durum söz konusu değil. Çünkü şikayete tabi suçlar arasında gösterilmez.

Resen soruşturulan suça dair zamanaşımından söz edilebilir. Şöyle ki zamanaşımı süresi 8 yıl olarak ele alınır ve bu süreçte davanın görülmesi sağlanır. Dava için:

• Uzlaşma ele alınabilir ve iletişim üzerinden anlaşmaya varılabilir.
• Asliye Ceza Mahkemesi üzerinden yargılama gerçekleşir.

Nefret ve ayrımcılık suçunun unsurları önemli bir ere sahiptir. Bunun için de 6529 sayılı 15. Madde üzerinden öncelikle ayrımcılık değerlendirilir. Mağdurun nefrete ve ayrımcılığa karşı yaşadığı sorunlar cezaya netlik kazandırılır.

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.144) dahilinde bu tür bir suçun işlenmesi durumunda kişi ya da kişilerin özgürlükleri kısıtlanmaya çalışıldığı için bu durum Hürriyete Karşı Suçlar bölümü içerisinde değerlendirilmiştir. Bu suçun işlenebilmesi için bazı suç unsurlarının fiilen gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçu bir kişiye, bir partiye işlenebileceği gibi bu partinin hizmet vermesini engelleyici hareketlerde bulunmak ya da kişilerin görevlerini, iradeleri dışında sabote etmek ( görevden ayrılmasını istemek ya da görevden ayrılmak istenmesine rağmen buna mahal vermemek vs. ) gibi durumlar da aynı suçun içerisine dahildir.

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu İçin Geçerli Kılınmış Olan Suç Unsurları

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.144) kapsamında kişilerin bu durumdan yargılanabilmeleri için aşağıda belirtilen hususlardan bir ya da birkaçını fiilen yapmaları gerekmektedir. Bunlar aşağıdaki liste içerisinde belirtilmiştir.

• Bir kişinin herhangi bir siyasi parti bünyesine katılmaya yani bu partiye üye olmasını cebir yolu ile sağlamaya çalışmak
• Tam tersi şekilde bir kişinin herhangi bir siyasi partinin üyeliğinden çıkması için cebir yolunu ( fiziksel şiddet ) kullanmak
• Bir kişinin siyasal alanda faaliyet göstermesi ya da göstermemesi için var olan hakkının engellenmesi
• Seçimin var olduğu bir kamu görevi için, kişinin bu kamu görevine üye olmasını engellemek ya da tam tersi şekilde bu görevden ayrılmaması için kişinin kısıtlanması
• Siyasi bir partinin faaliyetlerinin engellenmeye çalışılması ya da engellenmesi

Tüm bu durumlar; siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçu içerisine dahil olan hususlardır diyebiliriz.

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.144); Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Bu Suç İçin Belirlenen Ceza

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.144) dahilinde yukarıdaki unsurların gerçekleşmesi durumunda kişilere 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası verilebilmektedir. Eğer bu suç için verilen hapis cezası 1 yılın altında olursa o zaman bu ceza para cezasına çevrilebilmektedir.

Fakat bu engellemenin içerisinde cebir yahut tehdit durumu da var ise o zaman failin alacağı ceza 2 ila 5 yıl arasında olacaktır. Alt limiti 2 yıl olan hapis cezaları da para cezasına çevrilememektedir. Fakat bu cezanın ileri bir tarihe ertelenmesi durumunun söz konusu olduğu da belirtilmelidir.

Ayrıca verilen cezalar eğer olayın içerisinde;

• Silah unsuru
• Bir ya da birden fazla kişi ile birlikte hareket ederek
• Suçu işleyen kişi ya da kişilerin kendilerini tanınmaz bir hale getirmesi ya da sembol, işaret gibi özel simgeler ile faaliyetini sürdürmesi
• Hali hazırda var olan suç örgütlerinin oluşturduğu korkutucu güçlerin kullanılması
• Son olarak da kamu görevinin ya da bu görevdeki nüfuzun kötüye kullanılması gibi sebepler yer alıyorsa o zaman 1 kat daha artırılmaktadır.

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Davasının Zaman Aşımı Süresi

Siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçu davasında uzlaşma durumu söz konusu değildir. Yani bu davanın konusu uzlaşmaya tabi olan suçlar kapsamında yer almamaktadır.

Kişi suç duyurusunda bulunduktan sonra dava için ayrı bir başvuruda bulunması gerekmez Zaten suç duyurusu ile birlikte dava açılmaktadır. Buna ek olarak eğer şikayetçi olan kişi daha sonraki zamanlarda şikayetinden vazgeçse dahi davanın düşmesi gibi bir durum söz konusu değildir.

Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu davasının zaman aşımına uğrama süresi 8 yıl olarak belirtilmiştir. Ancak bu süreç içerisinde davanın soruşturulması her zaman yapılabilmektedir.

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Cezası; Çalışma hayatında yapılan faaliyetlerde de kişilerin haklarını savunmak yönünde pek çok önlem yasalar tarafından alınmıştır. Bu bağlamda çalışma esnasında kişileri, sendikaya girmeye ya da sendikadan çıkmaya zorlamak ve bunun benzeri eylemlerde bulunulması ile çalışanın haklarının kısıtlanması Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçuna dahil olmaktadır. Bu suç, özgürlüğün ve hakların kısıtlanması durumu söz konusu olduğu için Hürriyete Karşı Suçlar bölümünde yer almaktadır. Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.118) kapsamında çalışanların ve sendikaların haklarının korunması esas alınmıştır.

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Nedir?

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.118) kapsamında bu suçun işlenmesi aslında 2 fıkra dahilinde değerlendirilmektedir. İlk fıkrada, yukarıda bahsedildiği üzere çalışanın sendikal haklarının korunması amaçlanmış, 2. Fıkrada ise sendikanın haklarının korunması hedeflenmiştir. Çünkü bu suç yalnızca çalışan kişiler için değil, sendikaların faaliyetlerinin engellenmesi amacı ile de işlenebilmektedir.

Her iki fıkrada birbirinden ayrı gibi gözükse de aslında her ikisinde de çalışanların haklarını koruma yani sendikal özgürlüğe dair aynı hukuksal değerlerin korunmasını hedeflemiştir.

Bu suçun oluşabilmesi için tehdit ya da cebir durumlarının da suçun içerisinde yer alması gerekmektedir. Cebir, kişiye bir şeyi yaptırabilmek ya da yaptırmamak amacı ile bir başkası tarafından uygulanan fiziksel şiddettir.

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçunun Cezası

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ve Cezası (TCK m.118) kapsamında bu suç, yukarıda belirttiğimiz 2 fıkra dahilinde değerlendirilmektedir. Buna göre ilk fıkra içerisinde yer alan; bir kişinin sendikal haklarının kısıtlanması, sendikadaki göreve başlaması ya da ayrılması için zorlanması, sendikaya üye olma ya da üyelikten ayrılmaya zorlanması ve bunların tehdit ya da cebir ile gerçekleştirilmesi durumunda faile 6 ay ila 2 yıl arasında hapis cezası alabilmektedir.

Fıkranın ikinci kısmında yer alan; sendikanın haklarının engellenmesi halinde ise bu  kez de 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir.

Suçun Para Cezasına Çevrilmesi ve Cezanın Ertelenmesi

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu için verilen hapis cezası belirlenen alt limit dahilinde hapis cezasından para cezasına çevrilebilmektedir. Ayrıca yine bu ceza, mahkeme tarafında ertelenebilmektedir.

 Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu Davasının Zaman Aşımı Süresi

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu ile açılan davalarda uzlaşmaya geçmeden önce ilk olarak uzlaşma sürecinden bahsedelim. Bilindiği üzere uzlaşma; mağdur ile failin bir uzlaştırmacı önünde iletişim kurmaları ve böylece anlaşmaya varmalarıdır. Ancak bu suçu işleyen kişiler ile mağdurlar arasında uzlaşma durumu yoktur. Yani diğer bir deyiş il davada uzlaşma durumu söz konusu değildir.

Ayrıca bu suç yani Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi şikayete tabi olan suçlar arasında yer almamaktadır bu yüzden de savcılı tarafından resen soruşturulmaktadır. Suç konusunda şikayet için de geçerli olan bir şikayet süresi bulunmamaktadır.

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçunda dava esnasında şikayet var ise, daha sonrasında şikayetin geri alınması ile dava düşmemekte ve soruşturulmaya devam edilmektedir. Bu soruşturmanın süresi de davanın zaman aşımı süresi kadardır.

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi davasının zaman aşımı süresi olarak belirlenen sürecin 8 yıl olduğunu söyleyebiliriz. Dava düşmesi gibi durumlar da ancak bu zaman aşımı olarak belirlenen sürecin gelmesi ile sağlanmaktadır. O süreye kadar dava yani soruşturma durumu devam etmektedir.

Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi davasında görev alan yetkili mahkeme ise Asliye ceza mahkemesidir.