Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142
Başkasının kanunen mülkiyet hakkıyla üzerinde olduğu malı rızası olmadan almak, çalmak hırsızlıktır. Malın bulunduğu yerden alınıp da farklı amaçlar doğrultusunda almak da hırsızlık olarak nitelendirilir. Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 kapsamında bu suçun belirlenmesi ve ceza hükmünün oluşturulması sağlanır. Bu suçun özelliğinden birisi ekonomik çıkar gözetmektir.
Hırsızlık Suçu Şikayet, Zamanaşımı ve Uzlaştırma
Soruşturulması gereken suçalar arasında gözüken hırsızlık suçu takibi şikayete bağlı suçlar arasında olmasından kaynaklandığı için belli bir süresi de olmaz. Zamanaşımı olmadan bu durumda hukuk mücadelesi yapılır. Malının çalınmasından kaynaklı olarak şikayet eden birey, kamu davası açıldıktan sonra duruşmaların devam ettiği herhangi bir aşamada müdahale talebi hakkı bulunur. Bu bulunma talepleri onlarda taraf sıfatını kazanmalarına vesile olur. Şikayetten vazgeçmeleri ise kamu davasının düşmesine neden olmaz.
Basit hırsızlık suçları meydana geldiğinde ise uzlaştırma yöntemine başvurulması meydana gelebiliyor. Öncelikle uzlaştırma prosedürü uygulanıp ardından kabul olmaması durumunda soruşturma ve kovuşturma işlemleri meydana getiriliyor. Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 kapsamında yapılacak yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yapılır.
Hırsızlık Suçunun Şartları ve Unsurları
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 kapsamında oluşacak suçun belirlenmesinde şartlar ve unsurlar göz önünde bulunur. Bu maddelere göre belirlenmesi oluşurken şart ve unsurlar ise şunlardır;
- Taşınır mal hırsızlık suçunun konusudur.
- Zilyetlik hakları hırsızlık suçu ile korunur.
Hırsızlık Suçunun Konusu Taşınır Mal Olması
Türk Ceza Kanuna göre taşınır mallarda hırsızlık suçları meydana gelebilir. Taşınır mal olma özelliğini taşıyan cüzdan, araba, bisiklet gibi kişisel mallar bu niteliğin içine girer. Niteliğinin belirlenmesinde ekonomik değer önemlidir. Ekonomik olarak bir değeri olmayan malın alınması hırsızlık olarak adlandırılmaz. Taşınmaz olan mallarda hırsızlık değil evrakta sahtecilik ile alım ancak gerçekleşir. Taşınabilir mallarda Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 maddeleri kapsamıyla incelemeler ve yargının verilmesi gerçekleşir.
Hırsızlık Suçu İle Zilyetlik Korunma
Zilyetlik haklarını korumak mülkiyetten daha geniş kapsamlı olarak içeriğine sahiptir. Zilyet demek bir malı fiilen hakimiyeti altında bulunduran kişi anlamını taşır. Malın sahibi zilyetliği yapmıyor olabilir. Kendine ait olmayan bir ürünü malın sahibinin izni olmadan ve rızası olmadan kullanımların gerçekleşmesi hırsızlık suçu kapsamında değerlendirilir. Çalınmış bir ürünü satın almak zilyetliğin olmuş olsa da hırsızlık suçunun içerisinde oluşum gösterilmesine vesile olur. Hırsızlık suçunun oluşması için malın zilyedin egemenlik alanından çıkarılması gerekmektedir. Ayrıca hırsızlık suçunun meydana gelmesi için suçun işlenmesinin sonrasında belli bie sürenin geçmesi ve malın üzerinde kalması gerekmektedir. Çünkü çalınma aşamasını n üstünde sonra takiple yakalandığı zaman suça teşebbüs ile yargılanma gerçekleşir.
Basit Hırsızlık Suçunun Cezası ve Açıkta Bırakılan Eşya
Açıkta bırakılmış eşya demek özel alan dışında halka açık alanlarda olan eşya olarak tanımlanır. Hırsızlık suçu ise açıkta bırakılan eşya üzerinden yapılması basit hırsızlık suçunun meydana getirilmesini oluşturur. Hırsızlık suçu işlenen eşya kullanımı gerçekleştiğinde meydana gelir. Sonrasında adet gereği açıkta bırakılan mallara yönelik yapıldıysa bu durumda suçun basit şekli değil, nitelikli şekilde meydana geldiği belirtilir. Yargıtay ise basit hırsızlık suçu olarak nitelendirilecek bazı durumları belirlemiştir. Bu durumlar ise bazıları şunlardır;
- Çocuk arabasındaki veya pazar arabasında bulunan bir eşyanın çalınması
- İşyeri için gelen eşyanın yükleme esnasında kısa süreliğine açıkta bırakılarak çalınması
- Pazar yerlerindeki açıkta bırakılan sebze, meyve, giyim eşyalarının çalınması gibi hırsızlık suçları basit hırsızlık olarak nitelendirilir. Belirtilen basit hırsızlık suçunun cezaları 1-3 yıl arasında hapis cezasıdır.
Nitelikli Hırsızlık Suçu ve Cezası
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142; Türk Ceza Kanunun 142. Maddesine göre nitelikli hırsızlık suçu yapılma oluşumlarına göre çeşitlilik gösterir. Hırsızlık suçunun nitelikli olduğunu belirtmek için suçun işlenme şekli ve yapılan yeri önem teşkil etmektedir. Kamu kurumlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde birisine ait bir malın ya da bu kuruma ait eşyanın çalınması nitelikli hırsızlık için söylenilebilir. Bu hırsızlık suçuna ek toplu taşıma araçlarında, duraklarda meydana gelen hırsızlıkta; afet veya genel bir felaketin etkilerini önlemek amacıyla yapılan hırsızlıklarda nitelikli işlenen hırsızlık olarak sayılıp buna benzer yapılan hırsızlık faaliyetlerinde ceza olarak 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına maruz kalırlar.
Bu belirtilen hırsızlık suçları dışında daha da ağır şekilde meydana getirilen nitelikli hırsızlık suçunda değerlendirmeler de farklı olacaktır. Bu suçlar maddeli şekilde belirtildiğinde;
- Kişinin malı koruyamayacak veya ölme durumuyla yapılan hırsızlık
- Elde veya üstte taşınan bir malı alarak yapılan hırsızlık
- Doğal afet gibi yaşanan bir durumda kargaşada yapılan hırsızlık
- Taklit yolu veya haksız yere elde bulunan anahtar ile yapılan hırsızlık
- Bilişim sistemiyle olan hırsızlık
- Resmi sıfat ile yapılan hırsızlık
- Büyük ve küçük baş hayvanlarının hırsızlığı
- Muhafaza altında olan eşya hırsızlığı nitelikli hırsızlık içerisinde yer alıp bu tarzda olanlarda ceza ise 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasını bulundurur.
Nitelikli Hırsızlık Suçu ve Cezası Diğer Durumları
Hırsızlık Suçu ve Ceza hukuk içerisindeki ilkeler; Eğer ki bir hırsızlık suçu işlenmiş ve bu hırsızlığın beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye işlenmesinin gerçekleşmesi ise cezanın üçte bir oranında artışının oluşmasını sağlar. Bunun dışında sıvı veya gaz hâlindeki enerjinin depolanması, aktarılması gibi bir hırsızlık meydana getirildiği takdirde 5 yıldan 12 yıla kadar ceza işlemleri uygulanması yapılır. Eğer ki hırsızlık bir örgüt için yapılıyorsa da bu verilecek cezanın yarısı kadar ceza da artış meydana getirilir. Bu cezaya ek olarak da on bin gün para cezası kesilir. Eğer bu söylenilen hırsızlıktan kaynaklı olarak haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı aksaması görülürse verilen cezanın üstüne de iki katı kadar eklenilmesi meydana getirilir.
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142; Hırsızlık Suçunda Cezayı Arttıran veya Azaltan Nedenler
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 kanun kapsamında hırsızlık suçunu işleyenlere gerekli cezaların verilmesi gerçekleştirilir. Bu suçların işlenmesinde bazı etkenler ise cezayı artırabiliyorken bazı nedenler ise azaltmasına da etkili olabiliyor. Hırsızlık suçu gece vakti işlendiyse cezanın yarı oranında artışı meydana getirilir. Nitelikli veya basit işlenen hırsızlık olması cezanın artırılmasında fark etmez. Eğer ki ortaklık malın üzerinde bir hırsızlık meydana geldiyse de 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ya da para cezası ödenmesi yapılır. Soruşturmanın gerçekleşmesi ise diğer mağdur olan tarafın şikayetine göre şekillenmeyi içerisinde barındırır. Eğer ki hırsızlık suçunda az bir mal üzerinden meydana getirme durumu oluştuysa gerekli indirimler cezada oluşturulması ortaya çıkabilir.
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142; Hırsızlık Suçunda Etkin Pişmanlık
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142; Mağdurun uğradığı zarar karşılanırsa etkin pişmanlık indiriminden suçu işleyen faydalanır. Dava açılıncaya kadar mağduriyet giderilirse eğer cezada 2/3 oranında indirim gerçekleştirilir. Mahkeme açıldıktan sonra eğer mağduriyet giderilirse de ½ oranında cezada indirim meydana getirilir. Hırsızlık durumuna mağdur kalmış bireyler ise ceza hukuku konusunda avukatlar ile başvurusunu gerçekleştirebilirler.
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142; Hırsızlık Suçu ve Kullanma Hırsızlığı
Hırsızlık Suçu ve Cezası-TCK 141-142 maddelerinin kapsamında suçun belirlenip cezaya konulması belirginleştirilir. Bir taşınır malı geçici bir süreyle kullanıp iade işlemi gerçekleşse de zilyedinin rızası dışında bulunduğu yerden alınması hırsızlık suçu olarak nitelendirilir. Kullanma hırsızlığı suçu ise bu durum için söylenilen bir tabirdir. Bu suç ise şikayete bağlı olarak değerlendirilmesi gerçekleşir. Bu suç gerçekleştiğinde cezanın yarı oranında cezalandırma meydana getirilir. Ancak malın başka bir suç işlemek için kullanılmış olması bu indirimden yararlanmanın önüne geçer.