İddet Ne Demek? TMK md.132
İddet Ne Demek?
İddet ne demek? sorusuna öncelikle sözlük anlamı bakımından, ardından hukuki bakımdan yanıt vereceğiz. Özellikle kocasından boşanmış veya kocası vefat etmiş kadınlarca merak konusu olan “iddet ne demek”, “iddet müddeti nasıl kaldırılır” gibi sorulara yanıt verdiğimiz makalemizin, ziyaretçilerimizce dikkatle incelenmesini tavsiye etmekteyiz.
İddet, sözcük anlamı itibariyle “bekleme müddeti” demektir. Fakat, izaha muhtaç husus, iddetin hukuken ne anlama geldiğidir. Hukuki anlamıyla iddet; evlilik birliği sona eren kadının, bir yeni evlilik kurabilmesi için beklemesi gereken süredir. Bu süre, 4721 sayılı yürürlükteki Türk Medeni Kanunu’nun 132’inci maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir:
Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.
Doğurmakla süre biter.
Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
İddet ne demek? sorusuna, gerek sözcük anlamı gerekse hukuki literatürdeki karşılığı olmak üzere yanıt vermiş bulunuyoruz. Şimdi, en az “iddet ne demek” sorusu kadar tarafımıza yöneltilen bir diğer hususa, iddet süresinin kaç gün olduğuna değineceğiz.
İddet Süresi Kaç Gündür?
İddet süresi, evliliğin sona erdiği tarihten itibaren 300 gündür. Bir başka deyişle, evliliği sona eren kadın, 300 günlük bekleme süresi (iddet müddeti) dolmadan evlenemez. Fakat, kadının, iddet müddeti olan 300 günlük süreyi beklemeden de evlenebilmesi belirli hallerde mümkündür. Bu halleri, “iddet müddetinin kaldırılması davası” başlığı altında inceleyeceğiz.
Önemli! Bekleme süresi, evliliğin boşanma ile sonlanması halinde boşanmanın kesinleştiği tarih itibariyle işlemeye başlar.
İddet Müddetinin Kaldırılması Davası
İddet müddetinin kaldırılması davası, Medeni Kanun’un 132’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında düzenlenmiştir. Bahse konu düzenleme şu şekildedir: “Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.”
İddet müddeti kaldırılması davasının düzenlendiği madde metninden de anlaşılacağı üzere, kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evlilik birliği sonlanan eşlerin tekrar birbirleriyle evlenmek istemeleri durumlarında, mahkemeden, iddet müddetinin kaldırılması talebinde bulunulabilir. Şu halde, söz konusu iki durumu inceleyelim:
1 – ) Eşler Birbiriyle Tekrar Evlenmek İsterse
Boşanan eşler, şayet tekrar birbirleri ile evlenmek isterlerse iddet müddetini beklemelerine gerek yoktur. Zira, iddet müddeti içinde, yani 300 günlük süre dolmadan, tarafların birbirleriyle tekrar evlenmek istemeleri karşısında mahkemenin takdir yetkisi yoktur. Dolayısıyla, mahkeme, bu yönde talepte bulunulması halinde söz konusu süreyi kaldırmak durumundadır.
2 – ) Kadının Gebe Olmadığının Anlaşılması
Kadın, yasal bekleme süresi (iddet müddeti) dolmadan tekrar evlenmek isterse, bekleme süresinin kaldırılması talebiyle mahkemeye başvurmalıdır. Kadının gebe olmadığının anlaşılması sebebiyle bekleme süresinin kaldırılması davası açıldığı takdirde, “kadının gebe olmadığı” durumunun doktor raporu ile belgelenmesi gerekir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
İddet müddetinin kaldırılması davasına bakmakla görevli yargı organı, aile mahkemeleridir. Aile mahkemesi kurulmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Dolayısıyla, bahse konu davanın açılacağı yerde aile mahkemesi kurulmamışsa, davanın asliye hukuk mahkemesinde açılması gerekir. Yetkili mahkeme ise kadının yerleşim yeri mahkemesidir.
Davacı (Husumetin Yönlendirileceği Kişi)
İddet müddeti kaldırılması talebinde bulunan kadın, davasını gebe olmadığı hukuki nedenine dayanarak açacaksa davayı hasımsız (davalı olmadan) açmalıdır. Şayet dava, eşlerin yeniden birbirleriyle evlenebilmeleri amacıyla açılmışsa, sona eren evlilikteki eşe husumet yöneltilmelidir.
Mahkeme Kararının Niteliği
İddet müddeti davası hangi nedenle açılırsa açılsın, mahkemece verilecek karar “tespit” niteliğindedir. Bu bakımdan, mahkemenin, evlenmeye izin verip vermeme hususunda takdir yetkisi yoktur.
Yabancı Kadınların Durumu
Yabancı kadın için kendi milli hukukunda iddet müddetine dair açık bir düzenleme varsa kendi milli hukukundaki hüküm uygulanır.
İddet Müddetinin Kaldırılması Dava Dilekçesi Örneği
İddet Müddeti (Bekleme Süresi) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
İddet müddeti ne demek? başlığı altında, bahse konu süre ile ilgili merak konusu hususları izah etmiş bulunuyoruz. Şimdi, iddet müddetine ilişkin araştırılan ve yanıtı aranan başkaca sorulara değineceğiz. Fakat, belirtmekte fayda var ki, hukuki bakımdan bilgi ve deneyim gerektiren iddet müddeti ve davasına ilişkin hususlarda boşanma avukatından yardım almak, sağlıklı ve doğru olan yaklaşımdır.
Eski Eş ile Tekrar Evlenmek İçin İddet Müddeti Beklenir mi?
Boşanan eşler eğer birbirleriyle yeniden evlenmek isterlerse mahkemeye başvurabilir ve iddet müddetinin kaldırılması talebinde bulunabilirler. Boşanmış eşlerin yeniden evlenmek amacıyla mahkeme başvurması halinde, mahkemece bekleme süresinin kaldırılmasına karar verilir.
Boşandıktan Sonra Evlenmek İsteyen Kadın Ne Kadar Beklemelidir?
Boşandıktan sonra yeniden evlenmek isteyen kadın eğer önceki evliliğindeki kocası ile tekrar evlenmek istiyorsa mahkemeye başvurmak suretiyle bekleme süresini kaldırabilir. Şayet bir başkasıyla evlenmek istiyorsa önceki evliliğin sona erdiği tarih itibariyle 300 gün geçtikten sonra evlenebilir.
Boşandıktan Sonra Evlenmek İsteyen Erkek Ne Kadar Beklemelidir?
Boşandıktan sonra yeni bir evlilik için beklenmesi gereken süreye “iddet müddeti” denir. İddet müddeti yalnızca kadınlara özgü bir düzenlemedir. Erkeklerin bir yeni evlilik yapabilmesi için beklemesi gereken herhangi bir süre söz konusu değildir.
Kadın Boşandıktan Sonra Ne Zaman Evlenebilir?
Kadın, boşandığı an itibariyle 300 gün geçtikten sonra evlenebilir. Bu süreyi beklemek istemeyen kadın, önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya önceki evliliğindeki kocasıyla evlenmek istemesi hallerinde mahkemeye müracaat ederek iddet süresinin kaldırılmasını talep edebilir.
Boşanmadan Sonra Ne Zaman Evlenilebilir?
Boşanmadan sonra 300 gün geçmedikçe tekrar evlenilemez. Bu düzenleme yalnızca kadınlar için geçerli olup, erkeklerin beklemesi gereken herhangi bir süre yoktur. Bekleme süresi içinde evlenmek isteyen kadınlar, ancak belirli hallerde ve mahkeme yoluyla iddet müddetini kaldırabilir. Bu haller şunlardır:
- Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması,
- Evlilik birliği sonlanan eşlerin tekrar birbirleriyle evlenmek istemeleri.