İdari İşlemlerin İptali Davası
İdari işlemlerin iptali davası idare hukukunda görülen bir dava sürecidir. Bu süreç hukuka uygunluğu göre denetim olarak amaçlanan bir davadır.
İdari İşlemin İptali Davası Nedir?
İdari işlemin iptali, idari olarak yargı yolunda açılan bunun beraberinde hukuka uygunluğunun olması amaçlanarak yapılan bir denetimin davasıdır. Bu davanın iptal olması idari işlemlerdeki
- Yetki
- Amaç
- Sebep
İdari işlemlerin iptali davası ve beraberindeki diğer konular ile birlikte hukuka aykırı olarak açılabilen bir iptal davasıdır.
İdari İşlemin İptali Davası Hangi Mahkemelerde Görülür?
İdari işlem, sürecin niteliğine göre değişebilmektedir. Fakat bu durum idari mahkemelerde görülür. Bunlar;
- İdare mahkemesi
- Vergi mahkemesi
- Bölge idare mahkemesi
- Ve son olarak Danıştay mahkemesidir.
İdari işlemlerin iptali davası Danıştay mahkemesi temyiz mahkemesi olarak da yer alır.
İdari İşlemin İptal Davası Ne Kadar Sürede Açılır?
İptal davası idari sürecinde niteliğine göre belirli bir süreçte açılmaktadır. Bu süreç işlemin niteliğine göre değişkenlik gösterir. Genel dava açma süresi ya da özel dava açma süresi olarak yer alır. Genel dava açma süresi, Danıştay ve idari mahkemelerde görülen bir davadır. Burada açılan davanın süresi 60 gündür. Fakat Vergi Mahkemesinde genel dava açılacak ise burada ise süreç 30 gündür. Bu süreler hukuki boyutta zaman aşımı süresi olarak yer almaz. Aynı zamanda hak düşürücü olarak bulunur. Özel dava açma süresi ise genel dava açma suresini göre oldukça değişkenlik gösterir. Burada özel dava açma süresi için hukuki net süre söylemek mümkün değildir. özel bir dava olduğu için özel maddelerce ve özel yasalar görülür. Burada bu sebeple bir süre söz konusu olmaz.
İptal Davasında Yer Alan İşlemlerin Özellikleri Nelerdir?
İdari işlemler Kamu dairelerinde görülen ve kamu otoritesi kullanılarak yapılan işlemlerdir. Burada iptal davası, idari işlem uygulanacağı sırada belli başlı özellikler yer alır. Bunlar;
- İdari işlem bir kamu idaresine ait işlem olması gerekir.
- İdari işleme uygulanan bir iptal davası gerçekleşecekse burada kamu hizmetine ait ya da kamu idaresine ait olduğunu ispat edilmesi gerekir.
- Kamu idaresi iptale karşı çıkması takdirde tek taraflı bir irade açıklaması olabilir.
- Aynı zamanda idari işlemin iptali davası için en önemli konu esin ve icrai nitelikte bir süreç olması gerekir.
İptal Davası Açma Ehliyeti Nedir?
İptal davası idari mahkemelerde açıldığı takdirde burada kişilerin gerçek ve tüzel kişiler olması gerekir. İptal davası açıldığı takdirde davayı açan kişinin medeni olarak bulunan haklarının ehliyetini kullanması, dava sürecinde yeterli olan bir durum değildir. İdari davalarda dava açma ehliyeti davayı açacak olan kişi ve hangi konuda bir dava açıldığına dair kişinin bulundurduğu menfaat ilişkisini konu edinir. İdari dava açma ehliyeti belirli niteliklerde bulunur. Bunlar;
- Kişilerin iptal davası açma ehliyeti sırasında kullandıkları menfaat durumu,
- İptal davası açma ehliyetinde tamamen toplumu ilgilendiren konulara değinilmesi,
- Ve son olarak bulunulan idarenin kolektif olarak yer alan işlemlerinde açılan iptal davasıdır.
İdari İşlemlerin İptali Davası Açılmasında Sebepler Nelerdir?
İdari işlemlerin iptali davasında açılan dava belirli süreçler sebebiyle açılmaktadır. Bunlar;
- İşlemlere yapılan yetkiler
- Şekil
- Sebep
Ve hukuka aykırı olmayan konular ile açılmaktadır. Bu başlıklar kendi içerisinde detaylandırılmaktadır. İdari işlemin iptali davası farklı başlıklar altında farklı şekillerde incelenir. Bu durum Danıştay kararı ile birlikte sonuç bulmaktadır. Burada çalışılan avukat da oldukça önemlidir. Avukatınız idari işlemler bu sürecin yürütülmesi, süreçte hangi delillerin, hangi amaçların, sebeplerin ve yetkilerin bulundurulması gerektiğine dair daha detaylı şekilde sizi bilgilendirmesi gerekmektedir. İdari işlemler yetki, amaç, sebep olarak ana başlık altında bulunmaktadır. Fakat bu başlıkların da yine kendi içerisinde daha net bir şekilde öğrenilmesi gerekmektedir. Bu konuda da Avukat danışman olarak kişileri aydınlatıp, nasıl bir süreç yürütmeleri gerektiğine dair bilgi verir.
İdari İşlemlerin İptali Davası; Sebeplerin Gerekçeleri Nelerdir?
- İdari işlemlerin iptali davası, idari işlemlere karşı açılan iptal davası sebepleri içerisinde yetki bakımından hukuka aykırı idari işlemler yer alır. Burada idari makamlarda uygulanan işlemler hukuka aykırı ve yasal olmayan bir şekilde işleniyorsa kişi burada iptal davası açabilir.
- Şekil bakımından hukuka aykırı idari işlem uygulandığı takdirde de bir iptal davası açılması gerekir. İdari olarak yapılan tüm işlemler şekil açısından düşünüldüğünde hukuka aykırı ve hukuk bakımından geçerlilik kazandırılmıyorsa dava açılır.
- Sebep yönünden hukuka aykırı idari işlem sürecinde de yine bir iptal davası açılmaktadır. Bu durum hukuk içerisinde herhangi bir sebebi olmayan bir idari işlemin hukuk karşısında da kamu yararına olmadığı için denetlenmesi de mümkün değildir.
- Konu nedeniyle hukuku aykırı idari işlem, burada idari işlemin konusu ve beraberinde oluşan hukukun neticesidir. Örnek olarak herhangi bir kişinin bir gayrimenkulün mülkiyetinin bedeli idari olarak karşılığında idareye geçirmesidir. Yani burada hukuk kuralları dışında bir idari işlem uygulandığı takdirde idari işlemin iptali davası açılır. Bu durum idari işlemin kamu yararına bir iş yapmadığına dair de değişkenlik göstermektedir.
- Amaç yönünden hukuka aykırı idari işlem diğer bir özellik olarak yer alır. Burada idare hukuku içerisinde yapılan bütün idari işlemler, kamu yararına yapılması gereken işlemlerdir. Kamu yararı dışında yani amaç yönünden hukuka aykırı bir şekilde işlem yapıldığı takdirde dava açılır. Hukuka aykırı işlemler kamunun yararına olmayacak işlemlerdir. Bu sebeple amaç yönünden farklı işlemler uygulandığında hukuka aykırı olarak yer alır.